Iedereen herinnert zich het moment dat vriendinnen voor het eerst ongesteld werden. Fluisterend in de klas, stiekem maandverbandjes wisselen of trots vertellen dat ze “eindelijk vrouw” zijn. Terwijl zij dat allemaal al meemaakten, bleef het bij mij stil. Ik werd maar niet ongesteld. En natuurlijk vroeg ik me af: waarom duurt dit bij mij langer?

Op welke leeftijd begint menstruatie meestal?

De eerste menstruatie, sommige noemen het ook wel menarche, begint vaak ergens tussen je 9e en 16e jaar. Gemiddeld krijgen meisjes hun eerste menstruatie rond hun 12e of 13e, maar er zijn grote verschillen. Het ene lichaam is er eerder klaar voor, het andere later. Als je onder de 16 bent, is het volkomen normaal als je nog niet menstrueert. Mocht je na je 16e nog niet ongesteld worden of symptomen ervaren. Neem dan eens contact op met je huisarts.

Waarom wordt de een eerder ongesteld dan de ander?

Er zijn verschillende redenen waarom de ene persoon vroeger en de ander later ongesteld wordt. Dit kan te maken hebben met erfelijkheid of je lichaamsbouw. Daarnaast kunnen voeding of stress ook een rol spelen.

Speelt erfelijkheid een rol bij menstruatie?

Ja, genetica speelt een belangrijke rol. Vaak zie je dat dochters rond dezelfde leeftijd ongesteld worden als hun moeder of oudere zus. Dus als je moeder later begon, is de kans groot dat jij dat ook hebt. Maar was je moeder erg laat en jij vroeg dan hoef je je ook geen zorgen te maken.

Kan je lichaamsbouw invloed hebben op menstruatie?

Je lichaam heeft een bepaald vetpercentage nodig om de hormonen te produceren die een menstruatie in gang zetten. Als je lichter bent gebouwd of veel sport, kan het daardoor wat langer duren voordat je menstruatie op gang komt. Maar ook een te hoog vetpercentage kan effect hebben: het lichaam maakt dan vaak meer oestrogeen aan, wat kan leiden tot een vroegere menstruatie of tot een onregelmatige cyclus.

Heeft voeding invloed op de eerste menstruatie?

Ja, ook voeding speelt een rol. Als je gezond en gevarieerd eet, met veel groenten, fruit en volkorenproducten, krijg je je eerste menstruatie gemiddeld iets later. Dat klinkt misschien vreemd, maar een gezond dieet beïnvloedt de hormoonbalans en daarmee ook het moment van de eerste menstruatie. Dit is niet iets om je zorgen over te maken integendeel, een goede voeding legt juist een sterke basis voor je gezondheid op lange termijn.

Kan stress de menstruatie uitstellen?

Ja, stress kan zeker een rol spelen in hoe je lichaam zich ontwikkelt. Wanneer je veel spanning of druk ervaart, maakt je lichaam stresshormonen aan die de balans van andere hormonen kunnen verstoren. Dit kan ervoor zorgen dat de puberteit trager verloopt en je menstruatie later op gang komt. Langdurige stress kan er zelfs voor zorgen dat je cyclus onregelmatig wordt of tijdelijk helemaal stopt. Het is daarom belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, ontspanning te zoeken en je lichaam de rust te geven die het nodig heeft.

Hoe voelt het om later ongesteld te zijn dan je vriendinnen?

Het kan soms lastig zijn als je vriendinnen al volop praten over tampons, menstruatie ondergoed of krampen, en jij nog nergens last van hebt. Je kunt je buitengesloten of “achter” voelen. Tegelijkertijd heeft het ook voordelen: je hoeft nog even geen rekening te houden met maandelijkse ongemakken, geen extra spullen mee te nemen naar school en geen buikpijn te verwachten.

Belangrijk om te onthouden: jouw lichaam volgt gewoon zijn eigen tempo. Er is niets mis met je als je later bent.

Wanneer moet je naar de huisarts als je niet ongesteld wordt?

In de meeste gevallen hoef je je geen zorgen te maken als je later ongesteld bent dan je vriendinnen. Toch zijn er een paar momenten waarop het verstandig is om even langs de huisarts te gaan:

• Als je na je 16e nog niet ongesteld bent geworden.
• Als je wel borstontwikkeling of schaamhaar hebt, maar de menstruatie uitblijft.

Een arts kan dan onderzoeken of er misschien een medische reden is, maar in de meeste gevallen is alles gewoon in orde.

Hoe kun je je voorbereiden op je eerste menstruatie?

Ook al ben je nog niet ongesteld, het is slim om je alvast een beetje voor te bereiden. Zorg dat je weet hoe je menstruatie werkt en welke producten er zijn. Tegenwoordig kiezen veel meiden voor menstruatie ondergoed. Dat voelt als normaal ondergoed, maar vangt bloed op zonder dat je maandverband of tampons nodig hebt. Het is comfortabel, duurzaam en handig om altijd in je kast te hebben, ook als je niet precies weet wanneer je eerste menstruatie begint.

Ieder lichaam heeft zijn eigen tempo

Waarom jij later ongesteld wordt dan je vriendinnen, kan komen door erfelijkheid, lichaamsbouw, voeding, leefstijl of stress. Ieder lichaam heeft zijn eigen ritme, en dat is helemaal normaal. Je hoeft je niet te vergelijken met vriendinnen: jouw menstruatie

komt wanneer jouw lichaam er klaar voor is. Tot die tijd kun je je rustig voorbereiden, bijvoorbeeld met comfortabel menstruatie ondergoed, zodat je vol vertrouwen je eerste menstruatie tegemoet gaat.